Han Kang laureatką Literackiej Nagrody Nobla!

Han Kang została laureatką Nagrody Nobla 2024. Koreańska pisarka dołączyła tym samym do elitarnego grona pisarzy i pisarek uhonorowanych najważniejszą nagrodą literacką.

Literacką Nagrodę Nobla w 2024 roku otrzymała Han Kang za „za intensywną prozę poetycką mierząca się z historycznymi traumami i odsłaniającą kruchość ludzkiego życia”. Pochodząca z Korei Południowej 54-letnia autorka ma w swoim dorobku zarówno powieści, opowiadania, jak i poezję. Co ważne dla polskich czytelników, kilka jej książek zostało przełożone na nasz język i opublikowane w wydawnictwie W.A.B. Obecnie dostępne są ebooki: Wegetarianka, Biała elegia i Nie mówię żegnaj.

W uzasadnieniu wyboru Komitetu Noblowskiego wygłoszonym przez jego sekretarza Matsa Malma mogliśmy usłyszeć:

„W swoim dorobku Han Kang mierzy się z historycznymi traumami i niewidzialnymi normami, a także – w każdym ze swoich dzieł – odsłania kruchość ludzkiego życia. Jest wyjątkowo wyczulona na połączenia między ciałem a duszą, żywymi i martwymi. Jej poetycki i eksperymentalny styl czyni z niej innowatorkę w dziedzinie współczesnej prozy”.

Choć proza Han Kang jest doceniana w wielu krajach, wybór Akademii Szwedzkiej był w tym roku jednak zaskoczeniem dla środowiska literackiego. Autorka bowiem nie znajdowała się wysoko w rankingach nazwisk z największą szansą na Literacką Nagrodę Nobla. O wiele wyżej w rankingach bukmacherów znajdowali się m.in. Chinka Can Xue, Australijczyk Gerald Murname, Japończyk Haruki Murakami, Kanadyjka Margaret Atwood, Amerykanin Thomas Pynchon czy pochodzący z Indii Salman Rushdie. Nie jest to jednak pierwszy zaskakujący wybór Komitetu Noblowskiego, ani najbardziej kontrowersyjny.

Ebooki Han Kang – laureatki Literackiej Nagrody Nobla

Urodzona w 1970 roku w Gwangju, Han Kang ukończyła filologię koreańską na Uniwersytecie Yonsei.

Najpierw debiutowała jako poetka – w 1993 roku w magazynie „„Munhak-gwa-sahoe” ukazało się jej kilka wierszy, w tym Sǒul ŭi kyǒul (pol. Zima w Seulu). Już rok później jednak zdobyła główną nagrodę w konkursie literackim na opowiadanie organizowanym przez gazetę „Sǒul Sinmun”. Wyróżniono jej tekst Pulgŭn tat (Czerwona kotwica).

W 1995 roku ukazał się jej pierwszy zbiór opowiadań Yeosu. A potem przyszły m.in. zbiory opowiadań i kilka powieści spośród których na język polski do tej pory zostały przełożone jedynie: Wegetarianka (2007), Nadchodzi chłopiec (2014), Biała elegia (2016) oraz Nie mówię żegnaj (2021). W 2013 roku Han Kang opublikowała także tomik wierszy Schowałam w szufladzie o zmierzchu (2013).

Tegoroczna noblistka nie jest jedyną pisarką w swojej rodzinie – jej ojciec i brat również zajmują się pisaniem powieści.

• Najpopularniejsza powieść Han Kang? Wegetarianka

Do tej pory największe uznanie zdobyła trzecia powieść Han Kang Wegetarianka (Ch’aesikchuŭija, 2007) – na polski przełożona przez Justynę Najbar-Miller i Choi Jeong In. Za historię kobiety, która z powodu makabrycznych snów postanawia sprzeciwić się obyczajom i przestać jeść mięso, autorka otrzymała w 2016 r. Międzynarodową Nagrodę Bookera. Eksperymentalna, groteskowa książka jest opowieścią o buncie – wobec narzuconych z góry norm, patriarchatu, ale i człowieczeństwa rozumianego jako wyższość wobec innych istot żywych. Jej bohaterka Yong-hye coraz bardziej utwierdza się w przekonaniu, że nie chce należeć do naszego gatunku…

Zobacz ebook Wegetarianka >>

• Biała elegia

Ciekawostką dla polskich czytelników może być fakt, że książka Biała elegia powstawała częściowo podczas rezydencji pisarskiej Han Kang w Warszawie. I nasza stolica znalazła swoje miejsce w tej pełnej smutku opowieści o stracie i procesie żałoby – z jednej strony osobistej, opisywanej przez narratorkę, z drugiej – zbiorowej, po mieście, które przestało istnieć. Motywem przewodnim tego ebooka Han Kang, opisywanego jako najbardziej intymna książka w dorobku pisarki, jest tytułowa biel.

Nie jest to powieść w formie, do której bylibyśmy przyzwyczajeni – raczej niewielki zbiór urywanych notatek na temat istnienia, które zostało zbyt szybko przerwane.

Zobacz ebook Biała elegia >>

• Nie mówię żegnaj

O stracie opowiada także najnowsza z książek noblistki opublikowanych w Polsce, czyli Nie mówię żegnaj. Tym razem jednak Han Kang czerpie z historii własnego kraju, opowiadając o ludobójstwie, do którego doszło w 1948 roku na wyspie Jeju.

Wychodząc od historii dwóch przyjaciółek, pisarka powoli cofa się w czasie do wciąż nieprzepracowanej zbrodni, która była wynikiem politycznych czystek. Jednak znowu nie jest to powieść historyczna, a raczej książka o traumie przekazywanej z pokolenia na pokolenie.

Zobacz ebook Nie mówię żegnaj >>

Han Kang została dopiero 18. kobietą wyróżnioną Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. W ostatnich latach Akademia Szwedzka zdaje się kierować parytetem w kwestii przyznawania nagrody, wybierając naprzemiennie kobiety i mężczyzn.

Han Kang została również pierwszą osobą z Korei Południowej z Literackim Noblem.

Tradycyjnie 10 grudnia podczas uroczystej gali laureatka otrzyma noblowski medal (oraz czek na 11 mln koron szwedzkich).

red.

Źródła: wyborcza.pl, PAP, rp.pl