Marek Stelar należy nie tylko do najpopularniejszych autorów polskich kryminałów, lecz także do tych najszybciej piszących. Ma już w dorobku sporo poczytnych cykli. Większość z nich to trylogie, choć „zdarzają mu się” też krótsze serie. Jak się w tym wszystkim nie pogubić? Przygotowałam małą ściągawkę z najważniejszych serii pisarza – z książkami wymienionymi w kolejności i krótkimi opisami każdego tomu.
Jeśli czytacie polskie kryminały, to na pewno prędzej czy później traficie na książki Marka Stelara. Najprawdopodobniej zresztą już trafiliście, bo autor ma w dorobku kilka znanych cykli kryminalnych i dwie Nagrody Wielkiego Kalibru, w tym jedną od publiczności.
Jako że 12 lutego 2025 roku w księgarniach (także tych z ebookami i audiobookami) pojawi się najnowsza książka Marka Stelara, czyli Kątnik z cyklu z Heinrichem Voglem, postanowiłam trochę przypomnieć pozostałe tytuły autora. W podziale na serie – dla tych, którzy jeszcze nie czytali wszystkiego. Warto wiedzieć, że kolejność czytania książek Marka Stelara ma znaczenie – autor pisze najczęściej trylogie, bardzo mocno powiązane ze sobą fabularnie. Czasem bez znajomości pierwszego tomu cyklu nie będziecie mogli cieszyć się w pełni lekturą kolejnych.
Nie zabraknie też oczywiście kilku słów o nowości.
Najpopularniejsze cykle Marka Stelara dostępne jako ebooki i audiobooki
-
Seria „Heinrich Vogel”
To jeden z ostatnich cyklów kryminalnych Marka Stelara, ale zaczynam od niego ze względu na nowość Kątnik. Można powiedzieć, że autor i publikujące jego książki Wydawnictwo Filia poszli za ciosem, bo dwa pierwsze tomy „pajęczego” cyklu ukazały się w 2024 roku, w odstępie kilku miesięcy.
Dlaczego „pajęczego”? Wszystkie tytuły książek o Heinrichu Voglu są nazwami pająków. Brrr…
1. Ptasznik (2024)
Z pierwszego tomu cyklu dowiadujemy się, że jego główny bohater Heinrich Vogel, wcześniej znany jako Henryk Ptasznik, w wyniku nieszczęśliwego zdarzenia trafił za kratki. Kilka lat w więzieniu odcisnęło na nim swoje piętno – i stało się impulsem do życiowych zmian, m.in. zerwania kontaktów z ojcem.
Jak jednak wiadomo, „krew nie woda”. Gdy więc po tragicznej śmierci ojca w katastrofie śmigłowca, Vogel odkrywa tajemniczą kasetę VHS, na której nagrany jest krótki film rzucający co nieco światła na przeszłość jego rodziny, trudno będzie mu zatrzymać się w poszukiwaniu prawdy. Nie bez znaczenia w śledztwie jest też odnalezione przez niego ciało kobiety, która została zastrzelona…
Ciekawostką – dla tych, którzy mają rozeznanie w seriach Marka Stelara – jest wprowadzenie do fabuły postaci komisarz Iwony Banach z CBŚP (jest bowiem bohaterką osobnego cyklu, o którym będzie dalej). Pozostali czytelnicy docenią jednak przede wszystkim umiejętne budowanie napięcia w powieści. Oprócz rodzinnych tajemnic, nie zabraknie w niej bowiem również zmagań z dawnym współwięźniem Vogla, czyli Miszą… Nawet się nie obejrzycie, kiedy będziecie trzymać w rękach drugi tom serii 😉
2. Czarna wdowa (2024)
W ebooku Czarna wdowa dostajemy kontynuację losów Heinricha Vogla – czytajcie zatem lepiej cykl po kolei. W tym przypadku to naprawdę ma znaczenie.
O ile Ptasznik skupiał się głównie wokół ojca Vogla, o tyle w Czarnej wdowie w centrum jest matka bohatera i jej rodzina z Łużyc. Po mocnej końcówce poprzedniego tomu Vogel decyduje się opuścić Polskę i wyjeżdża do Budziszyna, do rodziny matki. Tam próbuje odkryć, dlaczego 45 lat wcześniej zdecydowała się ona na małżeństwo z jego ojcem i opuściła swój kraj.
Jak to jednak w kryminałach… z deszczu pod rynnę. Wkrótce ginie jedna z osób z otoczenia Vogla. Co więcej, ginie w sposób zupełnie nieprzypadkowy, podobnie jak ofiary seryjnego zabójcy sprzed 30 lat. Śledztwo prowadzi komisarz Kurtz z budziszyńskiej policji, ale swoje trzy grosze wtrącą oczywiście Vogel z Iwoną Banach…
W kryminalny wątek Marek Stelar zdołał wpleść także łużycką legendę o Krabacie, adepcie czarnej magii…
3. Kątnik (2025)
Jak wspomniałam wyżej, ten tytuł będzie miał swoją premierę dopiero 12 lutego 2025 roku. Posiłkuję się zatem opisem dostępnym na stronie Wydawnictwa Filia:
Lato 2023. W jednym ze szczecińskich sklepów spożywczych ktoś podkłada żywność dla dzieci zatrutą rtęcią. Tragedii udaje się uniknąć, bo sprawca ostrzega policję zawczasu, nie przedstawiając jednak żadnych żądań. Zamiast tego przesyła do komendy wojewódzkiej zdeformowany pocisk z informacją dla pewnej osoby. Jest nią Heinrich Vogel. Dość szybko staje się jasne, że to Misza, koszmar przeszłości Vogla i jego dawny współwięzień. Vogel razem z Iwoną Banach i zespołem śledczych powołanym do wytropienia szaleńca ruszają za nim w pościg. Tylko czy na pewno tym szaleńcem jest Misza?
Vogel i Banach muszą poznać całe życie Miszy, bo gdzieś w przeszłości mogą znaleźć klucz do rozwiązania zagadki i odpowiedzi na wiele pytań, z których każde zaczyna się tak samo: „dlaczego?”. Choć sytuacja z zatrutą żywnością nie powtarza się więcej, giną kolejne osoby związane w jakiś sposób z Miszą. Trwa nerwowa gra o wysoką stawkę. O tę najwyższą gra sam Vogel, który wie, że spotka Miszę na mecie. Nie wie tylko, czy będzie zwycięzcą, czy pokonanym.
Kiedy rodzi się zło?
Czy ma granice?
Do premiery zostało niewiele czasu. Kto z Was czeka?
Zobacz audiobooki z cyklu „Heinrich Vogel” w Publio >>
-
Seria „Komisarz Iwona Banach”
Także jeden z późniejszych cyklów Marka Stelara – powiązany z poprzednio opisanym postacią komisarz Banach. Seria o Iwonie Banach doczekała się jedynie dwóch tomów. Jeśli chodzi o kolejność czytania ebooków autora, polecałabym zapoznać się z poniższymi powieściami wcześniej niż z cyklem o Voglu.
1. Wybrana (2023)
Trzeba przyznać, że Marek Stelar umie zakręcić w losach swoich bohaterów i w głowach czytelników. Komisarz Iwona Banach, którą poznajemy w książce Wybrana, to zdecydowanie kobieta na zakręcie. Podczas akcji ginie jej partner, ona zabija napastnika… co tylko pogarsza jej sytuację w policji. A potem zostaje dyscyplinarnie zwolniona. Oparciem w tej trudnej sytuacji powinien być dla niej życiowy partner, ten jednak znika.
Była już komisarz Banach trafia więc na celownik przestępców. Ale nie jako potencjalna ofiara, a… współpracowniczka. Czy zdecyduje się przyjąć bardzo dobre i bardzo nielegalne zlecenie?
Jest w tej książce sporo twistów. Jest dosyć mroczna atmosfera. Przygotujcie się zatem na sporo emocji podczas czytania.
2. Przegrana (2023)
Cóż, tego tomu zdecydowanie nie radziłabym czytać bez znajomości ebooka Wybrana. Marek Stelar lubi – stety lub niestety – ściśle łączyć ze sobą swoje książki. Tym razem kontynuuje losy „z powrotem komisarz” Banach. Aby nie spojlerować, zdradzę jedynie, że bohaterka próbuje odnaleźć dawnego kolegę, przez którego w poprzedniej powieści jej życie legło w gruzach.
Książka bardzo angażuje – napięcie głównie rośnie, a postać Iwony Banach wypada naprawdę interesująco na tle polskiej literatury kryminalnej .
Zobacz audiobooki z serii z komisarz Iwoną Banach w Publio >>
-
Seria „Aspirant Przeworski”
Seria, która ugruntowała pozycję Marka Stelara na polskiej scenie literatury kryminalnej. Dlaczego? Za drugi tom, Krzywda, autor otrzymał w 2023 roku Nagrodę Wielkiego Kalibru. Rok później dodał do niej Nagrodę Czytelników Wielkiego Kalibru za tom trzeci pt. Milczenie. Całkiem nieźle, jak na trylogię, nie sądzicie?
1. Skrucha (2022)
Nie wspominałam jeszcze, że Marek Stelar – architekt z wykształcenia i kiedyś z zawodu – jest piewcą Szczecina i Zachodniopomorskiego. To jego rodzinne okolice i często wplata w swoje powieści smaczki z tego regionu. Otóż w ebooku Skrucha nie poczytacie może za bardzo o samym Szczecinie, za to dowiecie się o istnieniu miasteczka Nowe Warpno (ja jako nieobeznana z rejonem, nie znałam tego miejsca).
Aspirant Dominik Przeworski, dotychczasowy funkcjonariusz szczecińskiego wydziału kryminalnego, zostaje przeniesiony do niewielkiego miasteczka nad Zalewem Szczecińskim – czyli w Nowego Warpna. Niedługo po jego przybyciu, w jednym z ogrodów zostają odkryte ludzkie szczątki, co staje się początkiem serii niepokojących wydarzeń. Makabryczne znalezisko ma coś wspólnego z tragedią sprzed ponad 20 lat, gdy na zalewie zginęło kilku młodych ludzi…
Dwa splatające się ze sobą coraz ściślej plany czasowe, ciekawa zagadka i sympatyczny śledczy – wyszedł z tego naprawdę dobry kryminał. Jeśli lubicie powieści rozgrywające się na prowincji, to tym bardziej polecam.
2. Krzywda (2022)
O ile w przypadku dwóch poprzednich serii kolejność czytania powieści Marka Stelara ma duże znaczenie, o tyle tutaj można zrobić odstępstwo. Poszczególne tomy są ze sobą powiązane miejscem akcji i osobą aspiranta Przeworskiego, co ma pewien wpływ na akcję. Nie jest on jednak kluczowy. Ważniejsze są tajemnice z przeszłości 😉
W Nowym Warpnie dochodzi do zabójstwa emerytowanej nauczycielki, Reginy Remus. Śledztwo prowadzone przez Przeworskiego ujawnia, że sprawa ma głębsze korzenie, sięgające lat 40. XX wieku. Aspirant musi zmierzyć się z sekretami mieszkańców oraz własnymi demonami.
3. Milczenie (2023)
Po powrocie do pracy w szczecińskiej policji Dominik Przeworski zostaje przydzielony do sprawy zabójstwa Helene von Zussow, niemieckiej deweloperki znalezionej martwej w hotelu. Śledztwo prowadzi go jednak z powrotem do Nowego Warpna, gdzie odkrywa powiązania między obecną zbrodnią a dawnymi wydarzeniami.
W Milczeniu Marek Stelar również cofa się do czasów II wojny światowej, by pokazać, że dawne winy wymagają odkupienia nawet po latach.
I smaczek dla czujnych czytelników – znajdziecie w powieści postać Heinricha Vogla 😉
Zobacz audiobooki z cyklu z aspirantem Przeworskim w Publio >>
-
Seria „Góra Kłopotów”
Wyjątkowa – na tle pozostałych – seria książek Marka Stelara. W trzech historiach o Miśku i jego szwagrze zdecydowanie nie znajdziecie mroku właściwego pozostałym powieściom autora. Tutaj na pierwszym planie jest humor, na drugim sensacja, a dopiero na trzecim kryminalna intryga. I jest to świetna, niezobowiązująca lektura na ferie… dziwnym trafem bowiem każdy zimowy wyjazd Miśka i szwagra kończy się (albo zaczyna) kłopotami – dosyć niebezpiecznymi.
Zobacz audiobooki z serii „Góra Kłopotów” w Publio >>
1. Góra kłopotów (2022)
Rodzina Wilkońskich przyjeżdża do Świeradowa-Zdroju, aby spędzić święta Bożego Narodzenia u seniorki rodu. Problem w tym, że owa seniorka zniknęła, a dom, mówiąc delikatnie, nie jest przygotowany na święta. Do tego szwagier zachowuje się jakoś dziwnie…
2. Włoska robota (2023)
Co może pójść nie tak podczas zimowego wyjazdu w Dolomity? Okazuje się, że wszystko. Wygrany w radiu kurs nauki jazdy na nartach we włoskich górach okazuje się o wiele bardziej emocjonujący, niż go reklamowano… Coś wspólnego ma z tym m.in. włoska mafia.
3. Król uzdrowiska (2024)
W trzecim tomie serii Misiek, szwagier i jego narzeczona udają się do sanatorium. Rzeczona narzeczona Grażyna wydaje się Miśkowi podejrzanie normalna jak na wybrankę serca szwagra. Jej zniknięcie tylko utwierdza go w tym przekonaniu…
Zobacz ebook Król uzdrowiska >>
-
Seria „Nadkomisarz Rędzia”
W tej serii znajdziecie zaś trochę Szczecina i bardzo dużo mroku – w klimacie powieści i portretach psychologicznych bohaterów. Intryga zaś nie zawodzi.
To właśnie ta seria zwróciła uwagę polskich czytelników na książki Marka Stelara (nie tak łatwo się przebić w zalewie kryminalnych nowości). Do tej pory zresztą pozostaje jedną z najlepiej ocenianych w bogatym już dorobku autora).
Za powieść Blizny Marek Stelar otrzymał także wyróżnienie Komendanta Szkoły Policji w Pile, czyli nagrodę Kryminalnej Piły za rok 2020.
1. Blizny (2020)
Nadkomisarz Tomasz Rędzia i prokurator Agnieszka Rybarczyk prowadzą śledztwo w sprawie zwłok znalezionych na budowie. Ofiara okazuje się ich szkolnym kolegą – uwikłanym w tragiczne zdarzenie sprzed lat. Śledztwo zmusza nadkomisarza Rędzię do zmierzenia się z bolesnymi wspomnieniami i odkrycia prawdy o przeszłości…
2. Sekta (2021)
Rędzia zajmuje się sprawą zabójstwa salowego, którego zwłoki zostają odnalezione w piwnicy szczecińskiego szpitala. Tropy prowadzą do innych przestępstw – także takich popełnionych przed laty. Nad wszystkim unosi się zaś zagrożenie ze strony tajemniczej sekty.
Jeśli lubicie kryminały, w których wszystko gra fabularnie, a postaci są tak przedstawione, że czytelnik po prostu musi zastanowić nad motywacją sprawców zbrodni (jak łatwo czasem przekroczyć linię między dobrem i złem), to bardzo polecam.
3. Głębia (2021)
Mocny finał trylogii. Nadkomisarz Rędzia i prokurator Rybarczyk dostają przykaz zatuszowania sprawy zabójstwa. Stawką jest życie ich bliskich. Nowe tropy w śledztwie komplikują jednak sytuację Rędzi, który nagle staje się… podejrzanym.
Przy tej powieści na pewno nie będziecie się nudzić, bo nie brak tu akcji i twistów zmieniających wszystko.
Zobacz audiobooki z nadkomisarzem Rędzią w Publio >>
-
Seria „Dariusz Suder”
Seria, która zaczyna się od trzęsienia ziemi, a potem napięcie tylko rośnie. Postrzelony w głowę podinspektor Dariusz Suder nie pamięta wiele z wydarzeń fatalnego dnia. Czy to on ściągnął śmierć na swoją żonę i córkę?
1. Niepamięć (2017)
Postrzelony w Berlinie podinspektor budzi się w niemieckiej klinice z amnezją. Nie pamięta, kto i dlaczego chciał pozbawić go życia. Nie wie też, jaką rolę odegrał w nieudanej akcji przejęcia narkotyków przez polską i niemiecką policję. Tymczasem tropy w śledztwie prowadzą do jego rodziny. Czyżby współpracował z przestępcami?
2. Niewiadoma (2018)
W drugiej części serii o Dariuszu Suderze również trup ściele się gęsto. Zaczyna się od zbrodni popełnionej w gabinecie psychoterapeutki Mileny Korcz. Czy była efektem samoobrony? Suder, mimo że nie jest już w policji, nie zamierza opuścić w takiej chwili kobiety, która kiedyś pomogła jemu.
3. Nietykalny (2019)
Marek Stelar rzeczywiście umie trzymać czytelników w niepewności do samego końca. Tak jest w finałowej powieści z trylogii o Suderze. Tym razem bohater tropi seryjnego mordercę określającego się mianem „Nietykalnego”. Tropi jako nieformalny konsultant policyjnego zespołu śledczego – jednak sprawcy brutalnych zabójstw zdecydowanie nie podoba się udział Sudera w dochodzeniu.
Książka należy do mrocznych kryminałów, w których granica między dobrem a złem zaciera się bardzo szybko.
Zobacz audiobooki z cyklu o Dariuszu Suderze >>
Pozostałe książki Marka Stelara
Sześć opisanych powyżej serii wcale nie wyczerpuje dorobku Marka Stelara. W jego portfolio znajduje się też debiutancki cykl o Krugłym i Michalczyku wydany (w latach 2015-2016) przez Videograf: Rykoszet, Twardy zawodnik i Cień (teraz wznowione przez Wydawnictwo Filia), thriller szpiegowski Intruz (2020), mroczny kryminał Ukryci (2022) czy kolejna komedia kryminalna – Kameleon (2024). Są w nim też kryminały dla dzieci, w których rolę śledczego gra emerytowany pies policyjny (Chaos i spółka na tropie oraz Tajemnica zaginionego konia).
A przecież kariera literacka Marka Stelara wciąż się rozkręca i na pewno dostaniemy od niego jeszcze wiele świetnych powieści.
Agnieszka Ogonowska