Właściwie Wilhelm Hoffmann. Niemiecki poeta, kompozytor, malarz, także prawnik. Po separacji rodziców wychowywała go matka. Uczył się w gimnazjum w Królewcu. W 1795 r. rozpoczął dwuletnią praktykę w sądzie w Głogowie. W tym czasie namalował freski w jednej z kaplic tamtejszego pojezuickiego kościoła. Następnie przeniósł się do Poznania, gdzie pracował jako asesor sądowy. W 1802 r. ożenił się z Polką Marią Teklą Michaliną Rorer-Trzyńską. W tym samym roku przeniesiono go karnie do Płocka za rysowanie karykatur wyższych urzędników i oficerów. Rok później otrzymał pracę w Warszawie. Zajmował się tam m.in. nadawaniem Żydom niemieckich nazwisk. W 1808 r. został dyrektorem muzycznym teatru w Bambergu, następnie zaś w Dreźnie i Lipsku. Do służby sądowej powrócił w 1816 r. w Berlinie, gdzie był członkiem komisji śledczej zajmującej się osobami podejrzewanymi o zdradę stanu. Spostrzeżenia z tej pracy zawarł w satyrze „Mistrz Pchła”. Jej opublikowanie wywołało skandal, a samemu pisarzowi wytoczono proces sądowy. Wyroku jednak nie ogłoszono, gdyż oskarżony zmarł przed zakończeniem toczącej się przeciw niemu sprawy.
E. T. A. Hoffmann był wszechstronnie utalentowanym twórcą epoki romantyzmu. Interesował się w równiej mierze muzyką, malarstwem i literaturą. Najważniejszym skomponowanym przez niego utworem jest uważana za pierwszą operę romantyczną „Ondyna”. Jego dzieła literackie, takie jak „Obrazki fantastyczne w stylu Callota” (1814) czy „Diable eliksiry” (1815), wywarły wielki wpływ na współczesnych twórców, zwłaszcza romantyków francuskich. Pamiętany jest jednak głównie jako autor doskonałego opowiadania „Dziadek do Orzechów”, na podstawie którego Piotr Czajkowski skomponował balet.