Postać Giordana Bruna od ponad stulecia funkcjonuje w kulturze masowej jako podręcznikowy bez mała przykład „męczennika nauki”, który zginął z rąk wrogiego nauce Kościoła, głosząc tezy Kopernika o ruchu Ziemi.
Jak w każdej mitologii także w micie męczenników nauki można odnaleźć całkiem spore ziarna prawdy. Kłopot w tym, że mit ten bardziej oddaje ducha dziewiętnastowiecznego antyklerykalizmu, którego jest wytworem, niż faktyczny stan rzeczy. Mity tego typu niczym krzywe zwierciadła ingerują głęboko w naszą zdolność postrzegania rzeczywistych relacji sprzed kilku stuleci zaburzając istotne proporcje. Deformacji ulega nie tylko obraz relacji Kościoła i religii do nauki, lecz także obraz samej postaci Bruna i jego wkładu w rozwój myśli naukowej.
Niniejsza praca pokazuje rezultaty zmagań współczesnej historii nauki z tym dziewiętnastowiecznym mitem. Dyskusja wybranych kwestii historyczno-naukowych jest poprzedzona omówieniem niezwykle bogatego i niejednoznacznego intelektualnego życiorysu Giordana Bruna. Tylko w ten sposób można przywrócić właściwe proporcje naruszone przez głęboko zakorzenione mity.