Od wieków postać Hypatii z Aleksandrii oplata literacka legenda, w której Hypatia występuje jako neoplatońska filozofka i matematyczka, kobieta naukowiec, naznaczona dramatyczną śmiercią, którą poniosła z rąk motłochu aleksandryjskiego w 415 r. Jej legenda pojawia się w literaturze oświecenia i współczesnym feminizmie. Wciąż powraca jako symbol cywilizacji, która bezpowrotnie przeminęła pod naporem chrześcijaństwa. Trwa pamięć o niej jako zawsze pięknej i młodej pogance, męczennicy, niewinnej ofierze ostatniej walki o ocalenie doskonałego świata greckiej harmonii i głębi, nieskrępowanej myśli i naturalnego rozumu przed dogmatami nowej religii.
Maria Dzielska ukazuje różne wersje tej legendy zbudowanej na ideologicznych tendencjach, modach i upodobaniach jej autorów – po to, by uwydatnić kontrast między obrazem ukształtowanym przez legendę a historycznym pierwowzorem.
Książka Marii Dzielskiej została przetłumaczona na 8 języków i uznana za najlepszą akademicką książkę roku 1995 w kategorii „Filozofia” przez „Choice Magazine” oraz najlepszą książkę historyczną roku 1995 przez American History Book Club.