Norweski powieściopisarz. Syn nauczycielki i autorki książek dla dzieci Inger Margarethe oraz wykładowcy uniwersyteckiego. Sam studiował m.in. historię religii. W 1974 r. ożenił się z Siri Dannevig. Od 1978 r. nauczyciel w Valler High School, a także wykładowca filozofii w People’s University College.
Debiutował w 1982 r. opowiadaniami zamieszczonymi w tomie „Proza”. Rozgłos przyniosła mu wydana w 1990 r. „Przepowiednia Dżokera”. Po tym sukcesie Gaarder poświęcił się całkowicie pisarstwu. Rok 1991 przyniósł mu jeszcze większe osiągnięcie – autor wydał wtedy swoją najbardziej znaną powieść „Świat Zofii”. Opowieść o dziewczynce poznającej najróżniejsze idee filozoficzne w 1995 r. była najlepiej sprzedającą się książką na świecie. Pisarz zdobył za nią nagrody „Sonja Hagemann’s Prize for Children’s Book”, „La Vanguardia Award” i „The Willy Brandt Prize”. Inne książki Gaardera to m.in. „Magiczna biblioteka Bibbi Bokken” (1993), „W zwierciadle, niejasno” (1993), „Maja” (1999), „Zamek w Pirenejach” (2010).
W 1997 r. Jostein Gaarder razem z żoną stworzył fundację „Dannevig Sophie Foundation”, która przyznaje międzynarodową „Sophie Prize”. W 2005 r. pisarza odznaczono Orderem św. Olafa.