Akcja powieści poetyckiej Adama Mickiewicza toczy się pod koniec XIV w. w krzyżackim zamku w Marienburgu (Malbork). Jej główną postacią jest rycerz Konrad Wallenrod, wybrany przez komturów na mistrza, zakochany w litewskiej pustelniczce Aldonie. Na zamku od roku trwają przygotowania do wojny z Litwą, co wcale nie jest miłe sercu Konrada. Dodatkowych rozterek dostarcza mu starzec, litewski wajdelota, śpiewając podczas jednej z uczt pieśń o Walterze Alfie, Litwinie wychowanym przez Krzyżaków. Kiedy papież i rycerstwo nakłania Wallenroda do ruszenia na Litwę, ten zwleka z oblężeniem Wilna, by dać litewskiemu księciu Witoldowi szansę na zwycięstwo. Po powrocie do Malborka obraduje trybunał, którego sędziowie, poznawszy prawdę o Konradzie – w rzeczywistości Walterze Alfie – skazują go na śmierć. Kiedy pustelniczka nie godzi się na powrót z Wallenrodem na Litwę, oddaje się on w ręce strażników i w celi zażywa truciznę.
Powieść o wielkim rycerzu, którego uznano za zdrajcę, czytają dwaj mistrzowie słowa – znakomity aktor teatralny i filmowy Gustaw Holoubek oraz świetny lektor Ksawery J. Jasieński.