„Lejbe i Siora, czyli Listy dwóch kochanków” to powieść Juliana Ursyna Niemcewicza dotycząca dyskusji nad kwestią żydowską. Stanowiła zwartą koncepcję asymilacji Żydów z narodem polskim, przy jednoczesnym umniejszeniu wpływów sekty chasydzkiej. Autor „Powrotu posła” wypowiedział się jednoznacznie za zachowaniem odrębności religijnych i narodowych mniejszości żydowskiej, posuwał się jednak do odważnej i daleko idącej krytyki fanatyzmu i zacofania chasydów. Swoje teorie włożył w usta poszczególnych bohaterów. Bohaterowie pozytywni wypowiedzieli poglądy autora, postaci negatywne upierały się przy opiniach przeciwstawnych.
Utwór łączy elementy obyczajowe, satyryczne i romansowe. Ma wyraźny oświeceniowy charakter, łączący dydaktykę z problematyką społeczną.