„Czasy książąt dzielnicowych od dawna pociągały mnie wielce ku sobie. Myślą bowiem przewodnią dziejów Mieszka – jak każdy to przyzna bez wątpienia – była dążność do utrzymania dawnej monarchii Bolesławowskiej, starej władzy książęcej minionego okresu. Bo kto w historii szuka prawdziwej nauki, a nie zbiorowiska ciekawych i mniej interesujących wiadomości, ten dobrze to rozumie, że z dziejów każdego okresu dokładnej poznanych paść musi nowy promyk światła na całość naszej przeszłości, a przy nim rozjaśnić się może niejedno z tych zagadnień, które nigdy żywotności nie tracą”.

Stanisław Smolka, Kraków 1880 rok