Historyk oraz krytyk literatury i kultury polskiej, antropolog kultury, eseista, także publicysta. Studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. W 1976 r. uzyskał stopień doktora za rozprawę o Stanisławie Brzozowskim. W 1990 r. habilitował się na podstawie książki „Etos lewicy”.
Profesor w Instytucie Kultury Polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i na Wydziale Reżyserii Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Od 1992 r. kierownik Katedry Kultury Polskiej, w latach 1998–2005 dyrektor Instytutu Kultury Polskiej, obecnie przewodniczący Rady IKP. Wykłada historię i antropologię kultury (polskiej i porównawczej).
Członek Komitetu Nauk o Kulturze (wiceprzewodniczący) oraz Komitetu Nauk o Literaturze PAN, przewodniczący Humanistycznego Zespołu Ekspertów Ministra Edukacji Narodowej, członek Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka, Association Internationale de Critiques Litteraires oraz Collegium Invisibile.
Debiutował na łamach dwutygodnika „Współczesność” jako krytyk. W latach 1978–81 był redaktorem tygodnika „Literatura”. Współautor scenariusza obyczajowego filmu fabularnego „Sceny dziecięce z życia prowincji” (reż. Tomasz Zygadło, 1987).
Jest autorem licznych publikacji z zakresu historii i antropologii kultury oraz literatury, m.in. „Sprawa sensu” (1971), „Stanisław Brzozowski. Kształtowanie myśli krytycznej” (1976), „Widziane z dołu” (1980), „Etos lewicy. Esej o narodzinach kulturalizmu polskiego” (1990), „Kaliningrad, moja miłość. Dwa pokrewne eseje podróżne” (2003), „Wyobraźnia antropologiczna” (2006), oraz redaktorem naukowym podręczników akademickich „Antropologia słowa” (2003) oraz „Antropologia kultury” (2005).
Laureat nagrody Polskiego PEN Clubu im. Jana Strzeleckiego (1998). Mieszka w Warszawie.