Stanisław Staszic – człowiek światły, jeden z głównych ideologów polskiego oświecenia – poza tym, że należał do inicjatorów reform Sejmu Czteroletniego, wspierał dążenia do poprawy Rzeczpospolitej swoim piórem. Świadectwem jego przemyśleń i starań są m.in. „Przestrogi dla Polski”.
Wszelkie prawa nadał człowiekowi Bóg, dlatego nikt nie powinien być pozbawiony godności, wolności, równości i własności przez innych ludzi. Władza państwowa powinna wynikać z woli narodu, ale znającego swoje obywatelskie obowiązki. Prywata i liberum veto muszą zostać wyeliminowane. Każda wojna niesie ze sobą zło. Tak brzmią najważniejsze tezy stawiane przez Staszica w jego dziele, opublikowanym anonimowo po raz pierwszy w 1790 r. Choć postulował, by polityka była jak najbliższa moralności, wkrótce potem historia pokazała, że rację ma zawsze silniejszy, a Rzeczpospolita zniknęła z map świata. Uczony ksiądz pozostał jednak wierny swoim ideałom. Oprócz tego, że był ministrem stanu Księstwa Warszawskiego, a potem Królestwa Polskiego, przewodniczył Towarzystwu Przyjaciół Nauk, brał udział w założeniu Szkoły Akademiczno-Górniczej w Kielcach, zainicjował powstanie wielu obiektów przemysłowych – przez lata reformował swój kraj od podstaw.