„Transakcyja...” to liryczny pamiętnik Anny Stanisławskiej, pierwszej wybitnej polskiej pamiętnikarki XVII stulecia. Trudne osobiste doświadczenia, zwłaszcza zaś rozwód z pierwszym mężem i niespodziewana śmierć dwóch kolejnych, znalazły odzwierciedlenie w twórczości pisarki. O niepowtarzalności tekstu Stanisławskiej świadczą zarówno forma (77 poetyckich trenów), jak i pesymizm egzystencjalno-światopoglądowy, subiektywizm, psychologizm czy nastawienie introwertyczne autorki.