Publikacja prezentuje szczegółową analizę fundamentalnych przepisów normujących zakres działania gminy oraz gospodarkę finansową pozwalającą na realizację jej zadań. Szeroko omawia uprawnienia i obowiązki organów sprawujących władzę w gminie. Szczególną uwagę poświęca tworzeniu aktów prawa miejscowego oraz nadzorowi nad działalnością gminną.
Komentarz uwzględnia kontrowersyjną nowelizację wprowadzoną przez ustawę z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 130). W zakresie samorządu terytorialnego reguluje ona zwłaszcza następujące kwestie:
• wydłużenie kadencji organów samorządu terytorialnego z 4 do 5 lat;
• tworzenie budżetu obywatelskiego – jako forma konsultacji z mieszkańcami;
• powołanie nowej komisji organu stanowiącego, która ma rozpatrywać skargi na działania organów wykonawczych i samorządowych jednostek organizacyjnych;
• wprowadzenie wymogu, aby obrady organów stanowiących były transmitowane i utrwalane;
• przyznanie przewodniczącemu organu stanowiącego prawa wydawania poleceń służbowych pracownikom urzędu jednostki samorządowej i tym samym możliwość wykonywania wobec nich uprawnień zwierzchnika służbowego;
• ustawowe określenie minimalnej liczebności klubów radnych we wszystkich organach stanowiących;
• przyznanie radnym prawa wstępu do pomieszczeń instytucji samorządowych, w tym spółek handlowych z udziałem samorządowych osób prawnych, czyli uprawnień kontrolnych analogicznych do uprawnień parlamentarzystów;
• zobowiązanie organów wykonawczych do przedstawiania radzie lub sejmikowi corocznego raportu o stanie danej jednostki samorządowej;
• przyznanie mieszkańcom gminy, powiatu i samorządu województwa prawa inicjatywy uchwałodawczej.
Publikacja została wzbogacona wieloma praktycznymi przykładami, wzorami pism i formularzy. Znajdą w niej Państwo wielokrotne odwołania do aktualnego orzecznictwa sądów administracyjnych, Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego oraz do rozstrzygnięć wydanych przez organy administracji publicznej.
Autorzy wielokrotnie odwołują się do całego ustroju samorządu terytorialnego, nawiązując do ustawy o samorządzie powiatowym oraz do ustawy o samorządzie województwa.
Dodatkowym atutem publikacji jest ujednolicony tekst ustawy z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy, obejmujący rewolucyjną nowelizację wynikającą z ustawy z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 130). Ujednolicony Kodeks wyborczy stanie się niezbędnym przewodnikiem każdej jednostki w przygotowaniu i organizacji zbliżających się wyborów samorządowych.
Książka jest efektem pracy czwórki ekspertów. Każdy z nich przygotował, zgodnie z własną specjalizacją, poszczególne rozdziały tego praktycznego komentarza, wnosząc do niego wiedzę merytoryczną, a przede wszystkim duże doświadczenie w sprawach samorządowych, często nabyte w strukturach samorządu terytorialnego.

O Autorach:
Kamilla Grobicka-Madej – radca generalny w Wydziale Zdrowia Publicznego, wieloletni dyrektor Wydziału Nadzoru i Kontroli Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie, doktorantka w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego, wieloletni pracownik organu nadzoru nad samorządem terytorialnym, autorka wielu publikacji z zakresu samorządu terytorialnego oraz prawa administracyjnego.

Longin Mażewski – ekonomista, w latach 1993–1994 członek Kolegium RIO w Gdańsku, w latach 1994–1998 wiceprezydent Gdańska ds. polityki finansowej, audytor wewnętrzny od 2009 r., autor licznych artykułów, których tematyką są finanse publiczne, wykładowca z zakresu audytu wewnętrznego i finansów publicznych.

dr Kazimierz Pawlik – radca prawny specjalizujący się w prawie samorządowym i administracyjnym, adiunkt w Instytucie Politologii UKSW, gdzie prowadzi wykłady m.in. z zakresu administracji publicznej. Opublikował ponad 300 artykułów z zakresu prawa samorządowego, budowlanego, planowania przestrzennego, informacji publicznej i ochrony danych osobowych. Występował na kilkudziesięciu ogólnopolskich i międzynarodowych konferencjach naukowych oraz realizował szkolenia dla administracji publicznej. Prowadzi od 2013 r. własną kancelarię radcowską.

Agata Sobolewska – specjalistka z zakresu administracji publicznej, samorządu terytorialnego i polityki regionalnej. Doradza samorządom w zakresie alternatywnego finansowania inwestycji i rozwoju, kontroli, nadzoru oraz skutecznej komunikacji. Autorka blisko stu artykułów i ekspertyz z zakresu funkcjonowania administracji. Z wykształcenia politolog i administratywista.