„Wysoki Zamek” to pozycja oryginalna na tle powieści science fiction Stanisława Lema. Mimo iż był pisany w czasach największych triumfów pisarza jako autora prozy fantastycznonaukowej, osadzony jest w zupełnie innej konwencji. Lem postanowił bowiem spojrzeć wstecz, wrócić do czasów swojego dzieciństwa i na nowo je opowiedzieć.
Początkowo wydawało mu się, że możliwe jest zrekonstruowanie siebie-dziecka, spisanie wspomnień, jak gdyby był małym chłopcem, który z powrotem poznaje świat. Okazało się, że wbrew poczynionemu założeniu zaczyna tworzyć sztuczną, wielowarstwową konstrukcję. Ostatecznie uświadomienie sobie tego odstępstwa było dla pisarza momentem przełomowym. Lem w sposób wyjątkowy opowiadał swoją młodość, przypominając sobie kolejne jej elementy takie jak mieszczański dom rodziców przy Brajerowskiej we Lwowie, gmach gimnazjum, materiały do majsterkowania i cuda, które potrafił za ich pomocą stworzyć. Wszystko to działo się na tle panoramy międzywojennego Lwowa.